ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพร และยาดองเหล้าการดองยาสมุนไพรด้วยเหล้า เป็นวิธีการสกัดเพื่อให้ได้สารสำคัญในสมุนไพรมีความเข้มข้นสูงในสมัยโบราณ เพื่อเป็นยารักษาโรคตามสรรพคุณของยาที่ใช้ดองการสกัดสารสำคัญในสมุนไพรด้วยเหล้าหรือ แอลกอฮอล์ จะช่วยสกัดสารสำคัญในสมุนไพรออกมาได้มาก ทำให้ได้ตัวยามีความเข้มข้นสูง อีกทั้งยังสามารถ เก็บไว้ได้นาน 1-2 ปี คุณประโยชน์ของแอลกอฮอล์ในด้านของการช่วยสกัดสารสำคัญแล้ว ความร้อนจากแอลกอฮอล์จะช่วยทำให้หลอดเลือดขยายตัว ทำให้ เลือดไหลเวียนดีขึ้น สามารถไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ได้มากขึ้น ของเสียในร่างกายจะถูกกระแสเลือดพาไป หรือถูกขับออกได้สะดวกขึ้น ออกซิเจนและสารจากตัวยา รวมทั้งอาหารที่มากับเส้นเลือดจะไปหล่อเลี้ยงร่างกายได้มากขึ้นและทั่วถึง หัวใจเต้นเร็วขึ้น สูบฉีดโลหิตได้เร็ว ช่วยขับของเก่าทิ้ง และดึงใหม่เข้ามาแทน
สำหรับสมุนไพรที่นำมาดองนั้น ต้องเป็นผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญรู้จักสมุนไพรนั้นดีจริงๆ เพราะต้องใช้ให้ถูกสัดส่วน ถูกต้น ด้วยส่วนต่างของต้นพืช ชนิดเดียวกันนั้นมีสรรพคุณไม่เหมือนกัน สามารถเลือกได้ไม่ว่าจะเป็นราก หัว เถา เปลือก ลำต้น ใบ ดอก และดองได้ทั้งสมุนไพรสดและสมุนไพรแห้ง
- กำลังหมูป่า บำรุงกำหนัด บำรุงกำลัง ทำให้ร่างกายเกิดความร้อน
- มาคูน่า เพิ่มอสุจิ บำรุงกำหนัด ขับปัสสาวะ ลดการอักเสบ
- มะพลับ บำรุงธาตุบำรุงกำหนัด แก้กามตายด้าน
- ทิ้งถ่อน แก้เลือดลม บำรุงธาตุ ทำให้อวัยวะเพศแข็งตัว
- แห้วหมู บำรุงกำลัง บำรุงธาตุ ลดความดัน ลดการอักเสบ
- ตะโกนา บำรุงกำหนัด ทำให้เกิดกำลัง แก้อักเสบ ขับปัสสาวะ
- ข่อย บำรุงธาตุ ขับลมในไส้ แก้อาการหลั่งเร็ว
- ใบสวาด เพิ่มสมรรถภาพทางเพศ แก้เสื่อมสมรรถภาพ
-กำลังหนุมาน กระตุ้นการสร้างฮอร์โมน กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นแข็งแรง
-โด่ไม่รู้ล้ม บำรุงหัวใจ บำรุงกำหนัด แก้ปัสสาวะพิการ
-กระต่ายจาม แก้โลหิตที่คั่งให้เดินสะดวก ดับพิษสุรา
-กวาวเครือแดง บำรุงโลหิต บำรุงกำหนัดและกระตุ้นความรู้สึกทางเพศ
-ลำพันแดง ขับโลหิต กระจายโลหิต แก้เสื่อมสมรรถภาพ
-โสมขาว แก้เสื่อมสมรรถภาพ กระตุ้นประสาท บำรุงธาตุ แก้ฝันเปียก
-อุ้มลูกดูหนัง บำรุงโลหิต แก้ประจำเดือนผิดปกติ บำรุงผิวลดสิวกระฝ้า กระชับมดลูก เพิ่มขนาดและความเต่งตึงของทรวงอก
-ม้ากระทืบโรง แก้ปวดเมื่อย บำรุงกำหนัด บำรุงธาตุ แก้ประดงเลือด
-แซ่ม้าทะลาย แก้พิษร้อน แก้ประดง แก้โรผิวหนัง บำรุงกำลัง
-ว่านชักมดลูก ชักมดลูกให้เข้าอู่ แก้มดลูกพิการ แก้ปวดมดลูก
-ว่านมหาเมฆ ชักมดลูกให้เข้าอู่ แก้มดลูกพิการ แก้ปวดมดลูก มดลูกอักเสบ
-ขมิ้นอ้อย แก้ครั่นเนื้อครั่นตัว แก้ระดูขาว แก้ระดูไม่ปกติ แก้มะเร็งปากมดลูก
-แก่นแสมสาร ถ่ายโลหิตระดู แก้ปัสสาวะเป็นสีต่างๆ แก้เลือดลม แก้กษัย
-แก่นแสมทะเล แก้เลือดลมแก้ลมในกระดูก ขับฟอกโลหิตระดูถ่ายระดูเน่าเสีย
-โคคลาน แก้ปวดหลังปวดเอวเนื่องจากไต แก้กษัยไตพิการ ขับปัสสาวะ
-เถาวัลย์เปรียง ถ่ายกษัยเส้น แก้เส้นเอ็นขอด ถ่ายเสมหะ แก้เมื่อย
-เถาเอ็นอ่อน บำรุงเส้นเอ็นให้แข็งแรง แก้ปวดเมื่อยขัดยอก
-กระต่ายจาม แก้โลหิตที่คั่งให้เดินสะดวก ดับพิษสุรา
-กำแพง 7 ชั้น บำรุง-ฟอกโลหิต แก้ปวดตามข้อ แก้พิษโลหิต
-พญารากดำ แก้เหน็บชา แก้โรคทางเดิน ปัสสาวะ แก้ปวดเมื่อย
-ชะเอมเทศ แต่งรสหวาน บำรุงกำลัง บำรุงกำหนัด กล้ามเนื้อแข็งแรง
-กำลังวัวเถลิง บำรุงกำลัง บำรุงกระดูกให้แข็งแรง แก้ปวดเมื่อย
ยาดองเหล้าจัดเป็นยาที่มีรสร้อน หรือรสสุขุมร้อน ขึ้นอยู่กับสมุนไพรที่ใช้ดองเป็นหลัก ในสมัยโบราณส่วนใหญ่ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ บำรุงร่างกาย บำรุง เลือดลม ทำให้เลือดลมสูบฉีดไหลเวียนดี แก้โรคลม แก้ปวดเมื่อยปวดหลัง คลายเส้น แก้ท้องขึ้น แก้ปวดท้อง ท้องเฟ้อ แก้จุกเสียด แน่นหน้าอก ฟอกเสมหะโลหิต ขับเลือดเน่า ขับโลหิตระดู ช่วยย่อยอาหาร บำรุงธาตุ และอีกสารพัดโรค บางทีก็เรียกรวมๆกันว่า “แก้โรคกษัย” ซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากความเสื่อมของร่างกาย เช่น กษัยกล่อนลงฝัก อันหมายถึงโรคที่เกิดจากความเสื่อมเรื้อรังจนทำให้เกิดการเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
ฉะนั้นการดื่มยาดองเหล้าให้ได้ประโยชน์มากที่สุด จึงต้องเลือกดูตามสรรพคุณของสมุนไพรที่ใช้ด้วยว่า ตรงกับจุดประสงค์ในการรักษา สุขภาพของเราหรือไม่ และยังต้องเลือกยาดองที่มีกรรมวิธีที่ได้มาตราฐาน มีการหมักบ่มตัวยาไว้อย่างน้อย 15 วัน เพื่อให้แอลกอฮอล์ได้ตัวยาจากพืชออกมาตามต้องการ และเป็นการทำลายพิษของแอลกอฮอล์ส่วนหนึ่งด้วย
